Việt Nam đang chứng kiến một bước tiến lớn trong ngành xây dựng với việc chế tạo xi măng alumin từ phế thải công nghiệp. Đây là thành quả của đề tài nghiên cứu "Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất xi măng Alumin sử dụng chất thải công nghiệp làm nguyên liệu" do PGS.TS Lưu Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vật liệu xây dựng (VIBM), Bộ Xây dựng cùng các cộng sự thực hiện từ năm 2021 đến 2024. Sáng kiến này không chỉ giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mà còn đóng góp vào bảo vệ môi trường và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên.

Tái chế phế thải công nghiệp – Tiềm năng vô hạn cho ngành VLXD

Số lượng phế thải công nghiệp ngày càng gia tăng cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội. Việc tái chế các phế thải như oxit nhôm từ sản xuất nhôm tấm, alumin, dầu mỏ, và vỏ nhuyễn thể để sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD) mang lại tiềm năng lớn cho ngành xây dựng. Xi măng alumin, được biết đến với khả năng chịu lửa và nhiệt cao, là một sản phẩm quan trọng cho các nhà máy xi măng, công trình công nghiệp, và nhiều ứng dụng khác. Hiện nay, Việt Nam phải nhập khẩu hầu hết xi măng alumin từ Trung Quốc, Pháp, và Đức.

Nhu cầu và chiến lược phát triển VLXD tại Việt Nam

Theo số liệu của Hiệp hội Xi măng Việt Nam năm 2023, xi măng alumin là sản phẩm mà Việt Nam chưa sản xuất được và phụ thuộc phần lớn vào nhập khẩu. Việc nghiên cứu và phát triển xi măng alumin từ phế thải công nghiệp là rất cần thiết trong bối cảnh nguồn tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt. Đây cũng là bước tiến hiện thực hóa Chiến lược phát triển VLXD Việt Nam thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050.

Quy trình công nghệ sản xuất xi măng Alumin

Xi măng alumin nổi bật với mác cao, bền trong môi trường sunphat và khả năng đóng rắn nhanh. Thời gian bắt đầu đông kết khoảng 30-40 phút, kết thúc sớm hơn 10 giờ. Sau gần 3 năm triển khai, VIBM đã hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất xi măng alumin quy mô thử nghiệm với công suất hơn 10m3 một mẻ. Chất lượng sản phẩm xi măng alumin AC50 đã được Trung tâm Kiểm định VLXD đánh giá đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7569:2022.

Lợi ích kinh tế và môi trường

TS. Nguyễn Quang Hiệp, Viện trưởng VIBM, nhấn mạnh việc làm chủ công nghệ sản xuất xi măng alumin giúp giảm bớt tiêu tốn ngoại tệ nhập khẩu, bảo vệ môi trường và chủ động nguồn nguyên liệu. Việc sản xuất xi măng alumin từ phế thải công nghiệp không chỉ tiết kiệm tài nguyên mà còn giảm ô nhiễm môi trường.

Tương Lai của xi măng Alumin tại Việt Nam

Ông Nguyễn Hải Long, Giám đốc Công ty Cổ phần INA, cho biết công nghệ chuyển giao từ đề tài giúp sản phẩm dễ dàng vận chuyển và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Để sản xuất quy mô công nghiệp, nhóm nghiên cứu cần tiếp tục tham khảo các dạng lò hiện đại như lò tuynel và lò quay để phù hợp với điều kiện kỹ thuật và nguyên liệu đầu vào.

PGS.TS Lưu Thị Hồng, Chủ nhiệm đề tài, cho biết nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục hoàn thiện công nghệ và thiết bị để sản xuất xi măng alumin quy mô công nghiệp, hướng đến mục tiêu sản xuất 350 tấn xi măng alumin AC50, 100 tấn xi măng alumin AC60 và 50 tấn xi măng alumin AC70 đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7569:2022.

Việc chế tạo xi măng alumin từ phế thải công nghiệp tại Việt Nam là một bước đột phá, mở ra nhiều cơ hội cho ngành xây dựng và bảo vệ môi trường. Sáng kiến này không chỉ giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên ngày càng khan hiếm. Việc tiếp tục hoàn thiện và mở rộng quy mô sản xuất sẽ đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.