Bệnh Alzheimer là một trong những căn bệnh thoái hóa thần kinh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của con người, đặc biệt là người cao tuổi. Với tỷ lệ dân số già hóa nhanh chóng, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc phòng ngừa và điều trị căn bệnh này. Trong bối cảnh đó, các nhà khoa học đang tìm kiếm những giải pháp mới, ít tác dụng phụ, và thân thiện với môi trường. Một trong những hướng nghiên cứu tiềm năng là khai thác các hợp chất từ rong biển - một nguồn tài nguyên phong phú của Việt Nam.

Tìm hiểu về bệnh Alzheimer

Alzheimer là một căn bệnh thoái hóa thần kinh, thường bắt đầu từ từ và trở nên nghiêm trọng theo thời gian. Các triệu chứng chính bao gồm suy giảm trí nhớ, khó khăn trong việc nhận diện và giảm khả năng tư duy. Bệnh này được cho là do sự tích tụ của các protein β-amyloid trong não, dẫn đến tổn thương tế bào thần kinh. Hiện nay, việc điều trị chủ yếu dựa trên các loại thuốc như rasagiline, rivastigmine và donepezil, nhưng chúng thường gây ra nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt và rối loạn tiêu hóa.

Nghiên cứu về hợp chất từ rong biển

Các nhà khoa học trên toàn thế giới đã phát hiện rằng nhiều loài rong biển có chứa các hợp chất có hoạt tính sinh học cao, có khả năng bảo vệ thần kinh và chống lại các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Ví dụ, Sargassum fusiforme, một loại rong biển phổ biến ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, đã được chứng minh là có khả năng cải thiện trí nhớ và làm chậm sự suy giảm nhận thức ở mô hình chuột bị Alzheimer.

Tại Việt Nam, các nhà khoa học Viện Công nghệ Sinh học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cũng đang tiến hành nghiên cứu các loài rong biển trong nước để khai thác tiềm năng này. Đặc biệt, hợp chất fucoxanthin tách từ loài Sargassum oligocystum và cao chiết ethanol từ Sargassum spp. đã được chứng minh là có khả năng cải thiện tình trạng suy giảm nhận thức gây ra bởi scopolamin trên mô hình động vật.

Cơ chế bảo vệ thần kinh của rong biển

Nghiên cứu cho thấy fucoxanthin có hoạt tính chống oxy hóa mạnh, ức chế enzyme acetylcholinesterase (AChE), và bảo vệ chống lại độc tính tế bào trên mô hình Alzheimer. Cơ chế này được thực hiện thông qua việc điều chỉnh hoạt động và biểu hiện của các gene mã hóa cho các enzyme chống oxy hóa và các con đường liên quan đến quá trình tự thực bào và sinh tổng hợp acetylcholine.

Tiềm năng ứng dụng

Với kết quả nghiên cứu ban đầu, các nhà khoa học hy vọng có thể tiếp tục phát triển các sản phẩm bảo vệ sức khỏe có nguồn gốc từ rong biển. Những sản phẩm này không chỉ giúp hỗ trợ điều trị Alzheimer mà còn có thể giúp bảo vệ sức khỏe cho những người lao động trong môi trường khắc nghiệt, cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh.

Nghiên cứu về hợp chất từ rong biển mang đến một hy vọng mới trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh Alzheimer. Với tiềm năng của các loài rong biển tại Việt Nam, cùng với sự quan tâm và đầu tư vào nghiên cứu, chúng ta có thể phát triển các sản phẩm tự nhiên, hiệu quả và ít tác dụng phụ hơn so với các loại thuốc tổng hợp hiện nay. Trong tương lai, những sản phẩm này có thể trở thành một phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nguồn: khoahocphattrien.vn